Yazar1
31 Eki 2023
31. Uluslararası Eğitimde Yaratıcı Drama Kongresi sona erdi
''Değişim - Dönüşüm''
31. Uluslararası Eğitimde Yaratıcı Drama Kongresi Değişim-Dönüşüm temasıyla 25-29 Ekim tarihleri arasında Ankara Üniversitesi Cebeci yerleşkesinde yapıldı.
Bildiriler, Çağrılı Konuşmacılar, Yuvarlak Masa Çalışmaları gibi başlıkların olduğu kongrede ; Genel Sanat Yönetmenimiz Burhan Akçin, Selen Korad Birkiye, Adam Bethlenfalvy (Macaristan), David Allen (İngiltere), Patrice Baldwin (İngiltere), Ömer Adıgüzel, Robin Pascoe (Avustralya), Christina Zoniou (Yunanistan), Juliane Lenssen (Almanya) atölye gerçekleştirdi.
Değişim
Dönüşüm
“Dönüştürülebildiklerimizdenmisiniz”
“Dışarıda bırakılmak içeri kapatılmakla aynı şeydir.”
M.Foucault
İnsanlığın değişimi dönüşümü doğanın kendi kendine tamamladığı bir süreç. İnsan, yaşamı boyunca kendi değişimini izleyebilir, tanık olabilir.
Değişmek, dönüşmek, başkalaşmak “BEN” olmak mıdır? Neyi değiştiriyorum? Dönüşmek istediğim form ne, nasıl?
Bu atölyede bu soruların yanıtlarını arayacağız. Bizim değişmemiz, dönüşmemiz, uyum sağlamamız yeterli mi? Küresel sorunlar, ınsanlığı ve yaşamı olumsuz etkileyen felaketler, yıkımlar, savaşlar durdurulamıyorsa, değişimi onaylayabilir miyiz?..
Geriye ne kalıyor, neyi tartışabiliriz? Sosyal alanlarda başkaları ile paylaşılan yaşantının bir parçası olan insanı, “ BEN”i tartışabiliriz. Yani modern toplum denilen koronun, orkestranın enstrümanı olan insanı yalın haliyle gösterebiliriz.
Yerleşik olarak yaşamaya başlayan topluluğun normları, modern toplumun normlarına uymuyor. Bu normlara uymayanlar dışarıda kalıyor. İçeriye girebilmek, aralarında olabilmek için kendi normlarımızı değiştirerek başkalaşıyoruz ve dönüşüyoruz… Ait oluyoruz ama aidiyetimizi kaybediyoruz.
Sizlerle birlikte, bu altı saatlik “Modern Toplum” halimizle bedenlerimizi ortaya koyacağız.
Ben, bedenim, kendim… Görünen ve görünmeyen parçalarım ile bir bütün olan “BEN”… Varoluşumu kanıtlayan, beni ortaya koyan, duruşum, gülüşüm, bedenim, enstrümanım… BEN…
Dönüşecek
Değişecek
Başkalaşacak
Burhan AKÇİN
Diğer Liderler ve Atölyeleri
Selen Korad Birkiye
Dramaturg, sanat eğitimcisi, akademisyen, yaratıcı drama lideri, dışavurumcu sanat terapisi uygulayıcısı.
1966’da Ankara’da doğan Doç. Dr. Selen Korad Birkiye, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyoloji bölümünden 1988 yılında mezun olmuş, yüksek lisansını aynı üniversite ve bölümde, pedagoji formasyonunu Yıldız Teknik Üniversitesi’nde, doktorasını 2004 yılında “Ankara Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi” bölümünde tamamlayarak Sanat Eğitimcisi, 2013 yılında ise doçent dr. ünvanını almıştır.
İş hayatına 1990 yılında Ankara Devlet Tiyatrosu’nda başlamış, daha sonra İstanbul Devlet Tiyatrosu’nda görev almıştır. 40’ı aşkın oyunda dramaturgluk yapmış, dramaturji alanında pek çok ödüle layık görülmüştür.
2005 yılından başlayarak çeşitli üniversitelerde dersler vermiştir. Halen, İstanbul Aydın Üniversitesi’nde lisans ve yüksek lisans derslerine devam etmektedir.
1995 yılından bu yana yurt içi ve yurt dışı çok sayıda sempozyum ve atölyede yaratıcı drama eğitmeni/lideri olarak görev almıştır. Birkiye, Özel Fransız Lape Hastahanesi Bağımlılık Servisi’nde drama terapi uygulamalarını yürütmektedir. İki kitabı ve pek çok ulusal ve uluslarası yayında makaleleri basılmıştır.
“Androposen Çağda Normal”
Sanayii devriminden beri dünya üzerinde insan eliyle ya da insanın sebep olduğu çevre değişimleriyle ilgili soyu tükenen kaç hayvan ya da bitki türü var? Peki aynı zamandan itibaren dünyanın sıcaklığı ne kadar değişti? Bunun suların yükselmesine, yeni mikropların ve hastalıkların ortaya çıkmasındaki etkisi nedir? Ya önümüzdeki 50 sene içinde -yani bir çoğumuzun yaşam sürecinde- dünyada oluşacak bu çevre felaketinin boyutunun toplumsal hayattaki karşılığı nedir? Peki gündelik hayatımızı ve yakın ilişkilerimizi nereye sürükleyecek? Bu ve benzeri sorular androposen çağın insanlık için kıyamet senaryosunda yaşamakla aynı olacağı cevabını mı veriyor bize? Asya ve Avrupa arasında bir geçiş köprüsü niteliğindeki Türkiye’de bütün bunların sonuçları ne olacak? Çok mu geç kaldık, yoksa hala bir umut var mı?
Bu atölye umutsuz soruların altında yatan yaratıcı senaryolara odaklanıyor. Bireysel ve toplumsal olarak bu şartları tersine çevirmenin yollarına ve insanca yaşayabilmenin koşullarına odaklanacak? Bunu yaparken de disiplinlerarası bir sürecin yaşantılanması hedeflenmektedir.
Adam Bethlenfalvy (Macaristan)
Macaristan ve Birleşik Krallık'ta son yirmi yılda Drama alanında kolaylaştırıcı olarak eğitim ve Eğitimde Tiyatro alanında oyuncu, yönetmen ve eğitmen olarak çalıştı. Ayrıca Adam Cziboly ile işbirliği içinde InSite Drama'nın kurucularından biri olarak alandaki araştırma faaliyetlerinde yer aldı. Şu anda Adam, Eğitimde Drama öğretmen yetiştirme kursu kurs direktörü ve Macaristan Budapeşte'de Reform Kilisesi Károli Gáspár Üniversitesi'nde Doçenttir. “Süreçsel Dramada Uç Noktalarda Yaşamak” adlı kitabı 2020'de yayımlandı.
“Kurgu içinde ve dışında”
Eğitimde Drama, diğer sanat biçimlerine benzer şekilde, kurgusal bir dünyaya katılmanın çevredeki gerçekliğimizi ve kendimizi anlamamızı sağladığı tezine dayanır. Ancak farklı yaklaşımlar kurguyu farklı şekillerde kullanır. Bu atölye, Gavin Bolton'un katılımcıların kurgusuna “katılım” biçimi olarak tanımladığı şeyi araştıracak ve dramanın sanat biçimi ile kurgusal dünyadaki deneyimsel katılım arasındaki bağlantıyı deneyecek.
David Allen (İngiltere)
Midland Actors Theatre'ın (İngiltere) Sanat Yönetmenidir. Topluluk şu anda Erasmus Plus'ın Rolün Yuvarlanması projesinde lider ortaktır; Aynı zamanda, Uzman Mantosu ve Komisyon Modeli ile ilgili önceki Erasmus Plus projelerini takip etmektedir. David, 'Komisyon Öğretim Modeli' adlı Facebook grubunu ve web sitesini yönetiyor www.mantlenetwork.com. Yıllık Dorothy Heathcote Now konferanslarının düzenleyicisidir. Dorothy Heathcote’u tanıyan David Allen onunla bir dizi projede işbirliği yapmıştır ve şu anda Dorothy Heathcote Arşivini geliştirmenin yollarını arayan bir çalışma grubunun üyesidir. Çehov (1999) ve Yeni Başlayanlar için Stanislavski (1999/2015) dahil olmak üzere drama üzerine çok sayıda kitap ve makalenin yazarıdır.
"Rolün Yuvarlanması”
”Değişim", Dorothy Heathcote'un çalışmalarında geçen kilit konulardan biridir. Örneğin 1981 Öğretmen dizisinde çocuklar şu soruyu düşünmeye yönlendirildi: "Neden değişim olmak zorunda?”
“Rolün Yuvarlanmasında” da, bir öğretmen ekibi birlikte ortak bir kurgusal “bağlam” veya “topluluk” geliştirir. Bir sınıfın ürettiği çalışma diğerine “yuvarlanabilir”. Tüm proje çalışmalarına ortak bir konu sağlayan her zaman bir “değişim noktası” vardır; tüm toplumun yaşamında bir tür rahatsızlığı temsil eder.
"Rolün Yuvarlanması" sisteminin amaçlarından biri, “kültürlerin bağları nasıl inşa edip onarabileceğini ve geliştirebileceğini” keşfetmektir. 1990'larda Dorothy, 1860 yılına dayanan bir bira fabrikasındaki korkunç bir kazan felaketinin uzun vadeli mirasına bakan bir Rol Oynama projesi yarattı. Felaket, bir uzlaşma sürecine başlamak için toplumda yeni hamlelerin yapıldığı günümüze ulaşan bir keder, kayıp ve bölünme mirası bıraktı.
Bu uygulamalı atölye çalışmasında, bunun gibi bir drama projesinin sadece değişim ve dönüşüm değil, aynı zamanda kayıp ve iyileşme, çatışma ve çözüm ve “kültürlerin bağları nasıl kurup onarabileceği ve geliştirebileceği” sorularına nasıl odaklanabileceğini araştıracağız.
Patrice Baldwin (İngiltere)
Uluslararası bir üne sahip olan Eğitimde Yaratıcı Drama uzmanıdır ve yaklaşık 40 ülkede çalışmıştır. 2010-2013 yılları arasında Uluslararası Drama, Tiyatro ve Eğitim Derneği (IDEA) ve Ulusal Drama (2003-2014) Başkanlığını yaptı. Patrice, bir Başöğretmen, bir Okul Geliştirme Danışmanı ve Denetmeni, bir yerel hükümet Sanat Danışmanı ve ayrıca bir Müzik Hizmetine de öncülük etmiştir. Uluslararası Öğrenme ve Yaratıcılık Drama (D4LC) girişiminin (2005-2011) uluslararası direktörlüğünü yaptı ve ulusal bir program danışmanı oldu. Eğitimde Drama üzerine birçok önemli kitap yazmıştır. Patrice çeşitli üniversitelerde misafir öğretim görevlisi olarak görev almıştır. BBC Education radyo programlarında ve daha yakın zamanda televizyon programlarında danışman ve senaryo yazarı olarak görev yapmıştır. “İkinci dil Öğretimi ve Öğrenimi için Süreçsel Drama “ adlı yeni kitabını Ekim 2021 de yayınlayacaktır.
“Sonsuza dek yaşamak isteyen Adam”
Efsaneler önemli ve tanıdık evrensel temalar içerir. Bu atölyede Drama yoluyla birlikte efsanevi bir dünyaya girecek ve efsanevi dünyayla gerçek, sürekli değişen dünyamız arasında anlamlı bağlantılar kuracağız. İnsanların çevre üzerindeki dönüştürücü etkisini ve tüm insanların ölümlülüğünü ele alacağız.
Ömer Adıgüzel
Ankara Atatürk Lisesi (1985) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’den (1989) mezun oldu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü’nde öğretim üyesi. Eğitimde drama-Yaratıcı drama, sanat yoluyla eğitim, müze eğitimi, müzede drama ve çocuk müzeleri konularında çalışmaktadır. Alman Akademik Değişim Servisi (DADD) bursu ile Berlin Güzel Sanatlar Üniversitesi Oyun ve Tiyatro Pedagojisi alanında tamamlama eğitimi ve doktora sonrası araştırma ve incelemelerde bulunmuştur (1996-1998 ve 2003). Hannover Üniversitesi’nde konuk öğretim elemanı olarak çalışmalar yürütmüştür (2007). TÜBİTAK bursu ile Exeter Üniversitesi Drama Bölümünde Applied Drama konusunda araştırma ve incelemeler yapmıştır (2021-2022). Çağdaş Drama Derneği’nin 2003-2021 yılları arasında genel başkanlığını yürütmüştür. Uluslarası Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Birliği, Sanat Eğitimcileri Derneği üyesidir. Eğitimde Yaratıcı Drama (YKY) kitabı ile TÜBA Telif Eserler Özendirme Ödülü ve Nafi Atuf Kansu Eğitbilim Araştırma Ödüllerini almıştır (2014)
Değişim mi Dönüşüm mü?
Ne oldu? Nasıl oldu? Nasıl değiştim? Sen nasıl böyle dönüşebildin? Değişirken geliştim mi? Dönüşürken geliştirildim mi? Şimdi ben dönüştüm mü değiştim mi?” Değişimde korunan ne? Değişim dönüşümün bir süreci midir? Değişimde kontrol şart mıdır?
Değişim mi Dönüşüm mü atölyesinde bu soruların yanıtlarını hakkında konuşacağız. Karakterlerin değişim ve dönüşümlerini süreçsel dramanın temel ilkeleri ile işleyeceğiz. Karakterlerin tutumlarından yola çıkarak her öykünün öncesine uzanan yolculuklarda değişim ve dönüşümün nedenlerini sorgulayacağız.
Robin Pascoe (Avustralya)
Murdoch Üniversitesi, Perth, Batı Avustralya.Sanat ve Drama Eğitimi, Fen Fakültesi ve Sağlık alanında kıdemli öğretim görevlisidir.
Erken Çocukluk ve İlkokulda Sanat öğretiminde birimleri koordine etmektedir. Ortaokulda Drama Öğretmek; ve Drama yoluyla Topluluklarla İlişkilenmek konularında çalışmaktadır. Okullarda ve Batı Avustralya Eğitim Bakanlığı ile Sanat müfredatı liderliği ve drama eğitimi konusunda geniş deneyime sahiptir. Yerel, ulusal ve uluslararası platformlarda sanat eğitimi programı geliştirme noktasında bir deneyime sahiptir. Son araştırma projesi: Murdoch'ta AıR (İkamet Eden Sanatçı) Komisyonu Projesi 2014-2017, Öğretim Sanatçılarını Murdoch'ta İlkokul Öğretmenliği öğrencileriyle buluşturuyor.
Robin, IDEA Uluslararası Drama / Tiyatro ve Eğitim Derneği 2013-2020'nin Eski Başkanıdır.Drama Avustralya ve Drama West'in eski Başkanıdır.
“Düşler Dolabı”
“Bir süreçsel drama keşfi”
Bir zamanlar, gezgin oyunculardan oluşan bir grup açık alanda toplanır. Birlikte çok uzaklara giderler. Hikayeler anlatırlar, doğaçlama yaparlar, birlikte çalışmayı öğrenirler, Komediden roller üstlenirler, bir izleyici bulurlar. Bizi güldürmek ve ağlatmak için hayatlarının hikayelerini örerler... Birlikte bir Hayaller Dolabı, olasılıklar tiyatrosu yaratırlar.
Bu atölye sizi drama öğretimi için bir metafor olarak bir yolculukta gezici bir oyuncu grubuna katılmaya davet ediyor. Topluluk üyeleri zanaatlarını öğrendikçe, kendilerini anlam yaratan ve paylaşan sanatçılar olarak keşfederler. Drama öğretme yollarını yansıtırlar.
Bu yolda İki büyük düşünce vardır:1) Drama yaparak drama öğreniriz; ve2) Dramayı nasıl öğrettiğimizi yansıtarak drama öğretmeyi öğreniriz.
Drama süreçleriyle ilgilenerek, roller üstlenerek, durumları ve gerilimi, zamanı, mekanı ve sembolü keşfederek drama yoluyla ifade etmeyi ve iletişim kurmayı öğreniyoruz.
Atölyede kullanılan yapıları ve teknikleri yansıtarak kendi drama öğretimimiz için olanaklarla bağlantı kuruyoruz. Kendimizi drama yapımcıları ve drama öğretmenleri olarak anlıyoruz.
Atölye taslağı Atölyeden sonra hazır olacaktır ve www.stagepage.com.au da paylaşılacaktır. Notlar, atölyede anlatılan gezgin oyuncuların “fabel” in (Brecht) ayrıntılarını, yapılan öğretim seçimlerinin nedenlerini ve kullanılan süreçsel drama yaklaşımına genel bir bakış içerecektir.
Christina Zoniou (Yunanistan)
2005 yılından bu yana Mora Yarımadası Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tiyatro Çalışmaları Bölümü'nün Uzman Öğretim Kadrosunun Kadrolu Üyesi olarak görev yapmaktadır. Lisans ve yüksek lisans düzeyinde Oyunculuk, Sahne Uygulaması ve Sosyal/Uygulamalı Tiyatro dersleri vermektedir. Aynı zamanda Pisa Üniversitesi'nde ve Roma Sapienza Üniversitesi'nde Misafir Profesör olarak görev yapmış, "Epidaurus Lyceum-Uluslararası Antik Drama Yaz Okulu"nda (Atina ve Epidaurus) eğitmen ve bilimsel işbirlikçi olarak görev yapmıştır. Mora Yarımadası Festivali ve Üniversitesi, (2016-2018) ve ulusötesi araştırma ve eğitim projelerinde; 1999'dan bu yana Yunanistan, İtalya, Hindistan, İngiltere, Litvanya, İspanya, Polonya, Almanya, Fransa, İrlanda ve Türkiye'deki tiyatrolar, sivil toplum kuruluşları ve akademik kurumlarla işbirliği yaparak profesyonel bir tiyatro uygulayıcısı (dramaturg, yönetmen yardımcısı, yönetmen, oyunculuk eğitmeni ve uygulamalı tiyatro kolaylaştırıcısı) olarak çalışmıştır. Helenik Drama/Tiyatro ve Eğitim Ağı'nın başkanı ve Yönetim Kurulu üyeliğinin (2014-2020) yanı sıra birçok projesinin eğitmeni ve bilimsel danışmanı olmuştur. Christina Zoniou, Yunanistan Ezilenlerin Tiyatrosu hareketinin aktif bir üyesi olup, Yunanistan'da ve dünya çapında çok sayıda grup ve gösteriye öncülük etmektedir.
Gösteri sanatları aracılığıyla değişim ve değişken kimliklerle yüzleşmek: Ezilenlerin Tiyatrosu ve Tasarlanmış Tiyatro
Yoğun değişim zamanlarında kimlik ve çeşitlilikle nasıl başa çıkacağız? Aidiyet duygusunu nasıl güçlendiririz ve aynı zamanda kültürlerarası alışverişi ve etkileşimi reddeden kapalı kültürel topluluklardaki değişim korkusunu ve savunmacı kuşatmayı nasıl ele alırız?
Bu 6 saatlik atölyede çeşitlilik ve kültürel kimlik konularını kültürlerarası eğitim perspektifinden sahne sanatları, özellikle de tasarlanmış ve belgesel tiyatro ve Ezilenlerin Tiyatrosu'ndan alınan teknikler aracılığıyla ele alacağız.
Bu tekniklerin bazıları Yunanistan'da uygulanan "Ben de olabilirim - Sen de olabilirsin" gibi daha büyük projelerin bir parçası olarak deneniyor; eğitim camiasını odağa alan bu proje, insan hakları ve mülteci sorunları üzerine deneysel öğrenme, tiyatro ve tiyatro kullanarak bir farkındalık yaratma projesidir.
Juliane Lenssen (Almanya)
Juliane Lenssen Almanya ve Polonya'da nesne ve kukla tiyatrosu eğitimi aldı. Çeşitli mekanlarda oyuncu ve yönetmen olarak sahne aldı ve Das Letzte Kleinod'un eş yönetmenliğini yapıyor. Aynı zamanda çocuk tiyatrosu yazarı ve yönetmenidir ve tiyatro pedagogu olarak gençlerle birlikte performanslar geliştirmektedir. Öğretmenler, tiyatro pedagogları, gençler ve diğerleri gibi uluslararası bağlamlarda farklı gruplarla belgesel tiyatro üzerine atölye çalışmaları gerçekleştirdi. Das Letzte Kleinod / das junge kleinod (son mücevherler/genç mücevherler), mekana özgü tiyatro olarak anlatılan hikayelerle bağlantılı mekanlarda performans sergiliyor. Gençlerle yapılan belgesel çalışmaları uluslararası alanda özellikle iyi karşılandı; bu nedenle Juliane Lenssen, diğer yerlerin yanı sıra Hollanda, Estonya, Yunanistan ve Litvanya'daki uluslararası toplantı ve konferanslara ana konuşmacı veya atölye lideri olarak davet edildi. Gençlerle yapılan tiyatro çalışmaları Fransa, Hollanda, İngiltere, Polonya, Estonya, Çek Cumhuriyeti, Slovenya, İtalya, Shetland ve Litvanya gibi ortak ülkelerle yapılan uluslararası işbirlikleri ile zenginleştirildi; 2022/2023'te Güney Afrika ile küresel bir gençlik değişimi gerçekleşti. Tiyatro, müzik, dans ve nesne tiyatrosu araçlarıyla geliştirilen projeler, sürdürülebilirlik, iklim değişikliği, ırkçılık, kimlik gibi güncel konuları ya da tarihi konuları belgesel bir biçimde ele alıyor ve "bugün" ile bağlantı kuruyor.
Röportaj Tekniğiyle Belgesel Tiyatro Oluşturmak
Bu atölye çalışması, röportaj tekniğini kullanarak belgesel tiyatro oluşturma konusunda katılımcılarda bir fikir oluşmasını sağlayacak ve katılımcıların bu yöntemi daha sonra çalışmak istedikleri gruplara uygulamalarına olanak tanıyacaktır. Yoğun bir belgesel tiyatro atölyesinde katılımcılar "değişim ve dönüşüm" temalı kısa tiyatro sahneleri geliştirecek ve bu sahneleri kendi deneyimleri, arzuları ve röportaj materyalleriyle dolduracaklardır. Katılımcılar Belgesel tiyatro çalışmalarını öğrenecek ve röportaj yöntemini kullanarak bir sunum geliştireceklerdir. Katılımcılar konuyla ilgili bir anket hazırlayarak, hem birbirleriyle hem de sokaktan geçenlerle röportaj yapacaklardır. Toplanan materyal, konu ve ilgili metinler hakkındaki kendi düşüncelerinin yanı sıra metin, koreografi, müzik, dans, nesne tiyatrosu ve diğer ilgili sanatlar aracılığıyla tiyatro sahnelerinin yaratılmasının temelini oluşturur. Atölye çalışmasının sonunda sahnelerin kısa bir iç sunumu olacaktır.
Belgesel tiyatro yöntemi tiyatro eğitimcileri, gençler, yaşlılar, özel meslek bilgisi olan kişiler, öğretmenler ve diğerleri gibi çok farklı katılımcı gruplarına da uygulanabilmektedir. Belgesel tiyatro, yaşam için gerekli olan çeşitli konulara, toplumdaki değişim ve dönüşüme veya diğer konulara son derece kişisel ve aynı zamanda objektif bir yaklaşımdır. Röportajlardan alınan cevaplar, daha sonra sahneye çıkacak bir ders kitabı ve senaryo yazmak için temel ve özgün materyal görevi görebilmektedir.
